2 tuần trải nghiệm Windows 11 Insider Preview: Đẹp, mượt nhưng nhiều lỗi vặt mới nhất

Đúng như hứa hẹn, Microsoft đã tung ra bản Windows 11 Insider Preview đầu tiên vào rạng sáng ngày 29/6. Là một người thích trải nghiệm & cũng 1 phần vì công việc nên tôi đã ngay lập tức thiết lập hệ điều hành mới trên máy tính tư nhân của mình mặc dù thời điểm đó đã quá muộn, vừa hết trận bóng đá bắt đầu lúc 11 giờ của EURO 2020.

Lưu ý 1: Trước khi bắt đầu bài viết tôi xin phép được viết vài dòng lưu ý để tránh những hiểu lầm không đáng có. Công việc của tôi là một nhân viên văn phòng nên thường chỉ làm việc loanh quanh các trình duyệt như Chrome, Microsoft Edge, Firefox, các ứng dụng nhắn tin như Zalo, Viber, Telegram.

Tôi cũng chỉ chơi một số game online như Fifa Online 4, LMHT & thử nghiệm vài thứ trên ứng dụng giả lập NOX Player, Bluestack. Vì thế, trải nghiệm của tôi có thể chưa được đầy đủ, chưa bao quát trọn vẹn mọi khia cạnh của Windows 11, mong các bạn thông cảm.

Giờ thì bắt đầu nhé!

Tiến trình tải & thiết lập Windows 11 diễn ra như thế nào?

Thú thực là tôi đã rất lo lắng khi khởi động quy trình tải & thiết lập Windows 11 bởi trước đó phần mềm PC Health Check kết luận máy tính của tôi không đủ điều kiện thiết lập. Tuy nhiên, cuối cùng thì quy trình thiết lập lại diễn ra suôn sẻ hơn tôi nghĩ. Chỉ sau khoảng một tiếng, màn hinh chào mừng của Windows 11 đã hiện ra trước sự vui mừng của tôi.

Toàn bộ quy trình tải & thiết lập điều diễn ra tự động & tất cả dữ liệu đều được giữ nguyên vẹn.

Lưu ý 2: Tiến trình tải & thiết lập của mỗi máy tính sẽ khác nhau do phụ thuộc vào nhiều yếu tố như vận tốc mạng, cấu hình máy tính & các vấn đề khác. Ví dụ, cũng là tôi sáng hôm sau có mặt tại văn phòng lúc 8 giờ & bắt đầu thiết lập Windows 11  Insider Preview trên máy tính công ty nhưng tới tận 13 giờ mới cài xong :(.

Cảm nhận về giao diện tổng thể Windows 11

Đầu tiên, chào đón các bạn sẽ là màn hình đăng nhập mới của Windows 11. Màn hình này vẫn có các tùy chọn ảnh nền như Windows Spotlight, Ảnh hoặc Slideshow. Tuy nhiên, giao diện đồng hồ đã được thay đổi, đặt ở chính giữa màn hình tương tự như trên các thiết bị di động.

Về màn hình chính, như các bạn đã biết qua bản dev thì nút Start & các ứng dụng thanh Taskbar trên Windows 11 đã được căn giữa. Đây là kiểu thiết kế tương tự như macOS của Apple.

Tương tự Windows 10, Windows 11 cho phép bạn điều chỉnh mọi thứ từ hình nền, chủ đề, màu sắc… Windows 11 cũng có chế độ dark mode mà khi kích hoạt sẽ áp dụng lên toàn bộ ứng dụng. Nhìn chung, giao tiện tổng thể của Windows 11 mang tới một làn gió mới cho người xử dụng sau nhiều năm gắn bó với Windows 10.

Dẫu vậy, có hai điều mà Windows 11 khiến tôi khó chịu.Thứ nhất, đó là bạn không thể thay đổi vị trí của Taskbar bởi vì nó đã bị khóa vào cạnh dưới màn hình. Thứ 2, menu ngữ cảnh mới (xuất hiện khi nhấn chuột phải vào màn hình) hầu như thay đổi hoàn toàn khiến bạn mất thời gian làm quen. Tùy chọn Refresh quen thuộc mà tôi hay nhấn lúc rảnh tay cũng đã được chuyển vào một menu con có tên Show more options trên menu ngữ cảnh mới.

Update: Bản cập nhật tiếp đó của Windows 11 Insider Preview đã đưa quay về tùy chọn Refresh vào menu ngữ cảnh, không cần nhấn Show more options.

Có thể trong tương lại Microsoft sẽ bổ sung tùy chọn cho phép người xử dụng thay đổi vị trí Taskbar cũng như điều chỉnh lại menu ngữ cảnh.

Những thứ mới mẻ khác trên Windows 11

Đi sâu hơn vào các phần khác tôi nhận ra rằng Windows 11 Insider Preview có nhiều thứ mới mẻ hơn so với bản Windows 11 dev rò rỉ trước đó.

Đầu tiên là File Explorer mới với sự kết hợp của các hình tượng màu sắc, các hiệu ứng mờ & ngôn ngữ Fluent Design. File Explorer mới đã loại bỏ menu Ribbon & cũng có menu ngữ cảnh mới để đồng bộ trải nghiệm.

Tiếp theo đó là ứng dụng Settings mới. Trong khi trên bản Windows 11 dev vẫn là Settings cũ thì Windows 11 Insider Preview lại có một ứng dụng Settings hoàn toàn mới. Cách bố trí các mục, cách hiển thị tham số, tùy chọn đã được Microsoft tinh chỉnh, làm mới để việc thiết lập trở thành dễ dàng hơn. Các hình tượng được thiết kế với độ sáng tốt, màu sắc hợp lý tạo ra trải nghiệm thoải mái hơn.

Dẫu vậy, Microsoft cho biết một số thiết lập vẫn còn đấy xử dụng giao diện cũ, chưa hoàn toàn chuyển sang giao diện mới. Do nhu cầu xử dụng hạn chế nên tôi vẫn chưa tìm ra những thiết lập xử dụng giao diện cũ trên Windows 11.

Windows 11 cũng có Trung tâm thông báo & khu thiết lập nhanh hoàn toàn mới. Trung tâm thông báo sẽ hiển thị khi bạn bấm vào khu vực hiển thị thời gian. Các thông báo sẽ hiển thị bên trên ô lịch để bạn dễ dàng sắp xếp công việc.

Trong khi đó, khu vực thiết lập nhanh mang hơi hướng thiết kế của các thiết bị di động. Tại đây có các nút bật tắt nhanh kết nối, chế độ máy bay & thanh điều chỉnh âm lượng, ánh sáng màn hình… Nhìn chung, các thay đổi này giúp việc điều khiển các tùy chọn trở thành trực quan & nhanh chóng hơn.

News & Interests trên Windows 10 đã được tiến hóa thành Widgets trên Windows 11. Đây có thể nói là một trạm cung cấp thông tin cho người xử dụng khi mà bạn cũng có thể thiết lập để nó hiển thị thời tiết, chứng khoán, bản đồ, lịch, danh sách việc cần làm & cả tin tức mới. Không biết các bạn cảm thấy thế nào nhưng riêng tôi thì thấy tính năng này hơi thừa.

Microsoft Cửa hàng mới cũng đã xuất hiện trên Windows 11 Insider Preview. Tuy nhiên,  ngoài giao diện mới thì nó vẫn chưa cung cấp ứng dụng Android nên chưa đáng để bạn quan tâm đến.

Trải nghiệm làm việc, giải trí, game trên Windows 11

Trong quy trình làm việc với Windows 11, tôi chưa gặp bất kể vấn đề nào. Điều này có thể xuất phát từ các việc tôi chỉ xử dụng trình duyệt web & các ứng dụng nhắn tin. Nhưng trải nghiệm của tôi bị tác động rất nhiều do không thể chuyển đổi nhanh giữa các cửa sổ trình duyệt bằng phương pháp nhấn chuột.

Điều này xuất phát từ các việc Windows 11 chỉ hiển thị hình tượng ứng dụng dạng hình vuông, kích thước nhỏ. Khi có nhiều cửa sổ của cùng một ứng dụng, các cửa sổ sẽ xếp chồng lên nhau. Trên Windows 10 người xử dụng có tùy chọn mở rộng kích thước hình tượng ứng dụng & không xếp chồng cửa sổ ứng dụng nhưng trên Windows 11 thì không. Vì thế, khi muốn mở cửa sổ ứng dụng nhanh bằng phương pháp nhấp vào hình tượng ứng bạn cũng có thể nhấn nhầm hoặc phải nhấp vào sau đó chọn cửa sổ cần mở.

Về giải trí, game, Windows 11 đáp ứng tốt nhu cầu của tôi. Các game mà tôi thường chơi như Fifa Online 4 & LMHT đều chạy ổn, không xảy ra lỗi. Thậm chí, tôi cảm nhận thấy máy tính của mình còn xử lý game mượt hơn so với khi cài Windows 10.

Các lỗi vặt của Windows 11

Đôi lúc tôi không thể nhập từ khóa để tìm kiếm từ Start menu hoặc Taskbar. Tôi cũng gặp lỗi không thể bỏ ghim ứng dụng khỏi Start menu. Ngoài ra, Widgets đôi lúc cũng gặp lỗi màn hình trắng. Tất cả các lỗi này đều được Microsoft xác nhận & có thể sửa bằng phương pháp khởi động lại máy.

Kết luận

Mặc dù mới chỉ là bản Windows Insider Preview đầu tiên nhưng Windows 11 đã mang tới cho tôi trải nghiệm khá ổn. Dù thế, như tôi đã nói, trải nghiệm của tôi khá hạn chế nên không thể đại diện cho số đông những người xử dụng.

Từ trải nghiệm của mình, tôi thấy rằng nếu bạn chỉ làm việc văn phòng với không quá nhiều ứng dụng cầu kỳ thì việc lên đời Windows 11 ngay lúc bấy giờ sẽ không tác động nhiều tới công việc của bạn. Trong khi đó, với các ai làm đồ họa, lập trình… vốn phải xử dụng nhiều phần mềm cầu kỳ thì chưa nên thiết lập Windows 11 ở thời điểm này.